سکته قلبی

سکته قلبی و مراقبتهای آن

 سکته قلبی شایعترین تشخیص بیماری درکشورهای صنعتی می باشد . میزان مرگ ومیر انفارکتوس میوکارد حاد حدود30% میباشد که بیش از نیمی از موارد مرگ مربوط به زمانی است که بیمار هنوز به بیمارستان نرسیده است. اگر میزان مرگ ومیر پس از پذیرش در بیمارستان دردو دهه اخیرحدود 30% کاهش پیدا کرده است اما حدود یک نفراز هر 25 بیماری که از بیمارستان جان به در می برد،درخلال نخستین سال پس از سکته قلبی خواهد مرد.میزان بقاءدر بیماران سالمند( بالای 65سال) کم است حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد فرایندی است که در آن قسمتهایی از عضله قلب به علت کاهش جریان خون کرونری( عروق خونرسان قلب) ازبین میرود ، انفارکتوس میوکارد عموما زمانی رخ میدهد که در اثر انسداد ترومبوتیک (ناشی از لخته ) در یکی از شریانهای خونرسان قلب (کرونری) جریان خون درآن به طور ناگهانی مختل میگردد. البته سکته قلبی علل متعددی دارد .

اصطلاحات سکته قلبی : انسداد کرونری و انفارکتوس میوکارد همگی مترادف هستند .

علائم یا تظاهرات بالینی سکته قلبی: اولین علامت معمولا بروز دردهای جلوی سینه است که به گردن ، دست چپ وراست ، پشت وفک تحتانی انتشار می یابد.این درد میتواند درضمن فعالیت بطور ناگهانی یا بدون فعالیت ایجاد شود.شدت آن بسیار زیاد بوده بطوریکه بیماران معمولا این درد را بدترین درد دوران عمر خود می نامند. درد معمولا با استراحت تسکین نمی یابد . درصورتیکه درد بیش از 15 دقیقه طول بکشد باید به انفارکتوس میوکارد یا سکته قلبی مشکوک بود. گاهی درد فقط از ناحیه اپی گاستر(ناحیه معده) شروع میشودو همراه درد معمولا عرق سرد بر روی پیشانی ،اندامها و کف دست ایجاد میشود وبه علت همراه شدن با استفراغ خیلی مواقع بیمار به غلط تصور میکند که دچار مسمومیت غذایی یا گاستریت حاد شده ولذا به سمت درمان اشتباه میرود . بایدتوجه داشت هر فردی بالای 35 سال (خصوصا مرد) که بادرد ناحیه اپی گاستر، استفراغ وعرق سرد مراجعه مینماید سکته قلبی را به عنوان تشخیص اول در نظر گرفت .

 درمان طبی: مراقبت ودرمان کلی در سکته قلبی شامل برطرف کردن درد، جلوگیری از وسعت انفارکتوس، پیشگیری از عوارض واداره صحیح آن ، استراحت وکاهش فعالیت بدنی وتخفیف اضطراب در بیماران است.

 اقدامات درمانی شامل چند مرحله میشود.

 الف) شناسایی علائم توسط بیمار ومراجعه هرچه سریعتر به مراکز درمانی ویا درخواست کمک ازطریق اورژانس. ب) آمادگی گروه اورژانس برای ارائه اقدامات فوریت حیاتی نظیر عملیات احیاء. ج) انتقال هرچه سریعتر بیمار به یک مرکز درمانی مجهز. اقداماتی که در اورژانس در بخش ‍ ccu انجام میشود ، انجام یک سری اقدامات تخصصی است که از ذکر آن در این مبحث به خاطر قابل استفاده بودن مطالب برای عموم از آن خودداری میشود.

 نوتوانی قلب: در فرایند نوتوانی پس از سکته قلبی ، شخص به وضعیت فیزیولوژیک ،روانی ، شغلی وتفریحی مطلوب باز میگردد واین وضعیت را حفظ میکند. این فرایند بلافاصله پس از بستری شدن شروع میشود ولی برنامه نوتوانی معمولا دراز مدت میباشد . دراین فرایند آموزش موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرد :

 1)نظافت فردی: نظافت بدن بیمار نه تنها برای بهداشت بلکه جهت تقویت روحیه وی نیز مفید است . بیمارانی که تحت معالجه داروهای ضد انعقاد خون(مانند هپارین) هستند باید از ریش تراش برقی استفاده کنند زیرا درصورت ایجاد خراش ممکن است بندنیامدن خون موجب ناراحتی او گردد ونیز شستشوی دندانها بهتر است با مسواک نرم صورت گیرد.بیمار مبتلا به انفارکتوس میو کارد بایستی از دوش آب سرد خودداری کند.

 2)فعالیت حرفه ای: بطور تقریبی دو سوم  افرادیکه دچار سکته قلبی میشوند مجددا سرکار خود برمیگردند. بهترین زمان بازگشت به سر کار هفته 8-9 میباشد. بعضی مشاغل طوری است که اگر در محل کار دومین حمله قلبی حادث شود امکان مرگ بیمار نه به دلیل سکته قلبی بلکه به دلیل ماهیت کار وی بیشتر میشود.این مشاغل شامل رانندگی انواع ماشینها ، بنائی، برقکاری،خلبانی و 000 میباشد اگر شغل بیمار طوری است که کار عضلانی انجام نمیدهد میتواندیک شیفت کامل کار کند کارگرانی که به کارهای بدنی سنگین اشتغال دارند باید کار نیمه وقت یا نشسته انجام دهند. درصورتیکه بیمار ناچار به ترک کار خود شد ممکن است دچار افسردگی وناامیدی شود. انجام کار هایی از قبیل کارهای دستی، هنری وتماشای تلویزیون گاهی میتواند مفید باشد.

 3)روابط جنسی: فعالیت جنسی از هفته5 تا 8 پس از سکته قلبی امکان پذیر است. داشتن استراحت قبل از فعالیت جنسی، پرهیزاز نوشیدن الکل وخوردن غذا 3یا4 ساعت قبل، کمک به پیشگیری ازدرد قفسه سینه میکند هرگاه درد وفشار قفسه سینه وتنگی نفس روی داد بلافاصله فعالیت متوقف شود. خوردن نیتروگلیسرین وایزوسورباید دی نیتریت طبق دستور پزشک قبل از فعالیت به کنترل وپیشگیری از درد کمک کننده است.

4)رژیم غذایی: افراط درخوردن برای بیمار قلبی درهر حالتی مضراست. مهمترین عامل وزن زیاد پرخوری است. پرخوری برای سلامت وبهداشت هیچ یک از ارگانهای بدن مناسب نبوده وبرای بیماران قلبی خطرناک است.ازمصرف غذاهای چرب وپرنمک تاحدامکان باید خودداری گردد. زیرا مصرف بی رویه وبیش از حداین مواد دراغلب موارد بحرانهای قلبی شدید را موجب می شود آشامیدنیهای کافئین دار مانند چای وقهوه و نوشابه های حاوی کولا به دلیل افزایش ضربان قلب کمتر مصرف شود. مصرف مواد مخدرومحرک، برای بیماران قلبی جز در مواردی که به تشخیص پزشک به عنوان درمان مورد استفاده قرار میگیرد،به هیچ عنوان توصیه نمیشود.به عنوان مثال سیگار که کم ضررترین نوع این مواد قلمداد میشود ، درافراد مبتلا به امراض قلبی دریافت اکسیژن را دچار نقصان نموده واعمال قلبی را تضعیف میکند. مطالعات جدید نشان میدهدسیگاراثر ایمونولوژیک مهمی در ایجاد تصلب الشرائین دارد .اشخاص چاق مستعد ابتلا به بیماریهای عروق وهمچنین بیماریهای عضله قلب هستند وبیماران باید وزن خود را به صورت تدریجی کم کنند.کلسترول وچربیهای اشباع شده باید بکلی از لیست غذائی بیمار حذف شوند و بجای آن بیمار میتواند از روغنهای مایع بدون کلسترول استفاده نماید همچنین مصرف غذاهای سرخ شده نیزباید محدود شود. گوشت قرمز (بعلت LDL بالا) کمتر مورد استفاده قرارگیرد ودرعوض ازگوشتهای سفید (گوشت طیور وماهی) مصرف نماید. بهتر است بیماران ازمواد غذائی زیربدلیل داشتن سدیم بالا استفاده ننمایند: اسفناج،کنگر، گوشت قرمز،ماهی کنسروشده،سوسیس،کالباس،خیارشور،چیپس،دوغ،-پنیربانمک-آجیل-نان بانمک.

 5) آب و هوا :اجتناب از تماس با گرما وسرمای شدید وراه رفتن در مقابل باد

 6)فعالیتهای ورزشی: راه رفتن روزانه وافزایش تدریجی سطح فعالیت ،فعالیتهای تفریحی که فشار عصبی را کم میکند.اجتناب از فعالیتهایی که باعث سفت شدن عضله میشوندمانند وزنه برداری وخودداری ازانجام ورزش بلافاصله بعد از غذا

 7)محل سکونت: سکونت در طبقات هم کف ومناطق ساکت وبدون سروصدا.